Enjeksiyon tedavisi olarak da bilinen eklem içi enjeksiyonları, eklem hastalıklarının tedavisi ve semptomatik iyileştirmesi  için yapılan uygulamalardır. Bir ilacın eklem boşluğuna enjekte edilmesi ile daha etkin ve kısa sürede iyileşme sağlamayı hedefler.  Özellikle günümüzde giderek yaygınlaşan bu yöntem, kireçlenme tedavisinde de sık tercih edilen uygulamalardan biridir. Eklem içi enjeksiyon, ekleme veya eklem etrafına bölgesine verilen çeşitli ilaçlarla, enflamasyonun azaltılması, ağrı kontrolü, eklem hareketlerinin kolaylaştırılması veya arttırılması, eklem tutukluğunun azaltılması gibi amaçlarla yapılır. Gerekli durumlarda, uygun aralıklarla tekrarlanabilir. Enjeksiyon tedavisinde ekleme uygulanmasında tıbbi bir engel olmayan her ilaç uygulansa da en sık hyaluronik asit, kortikosteroidler,  lokal anestezik etkili ilaçlar veya bazen NSAİİ kullanılabilir.

Enjeksiyon Tedavisi Hangi Hastalıkların Tedavisinde Kullanılır?

Eklem içi enjeksiyon, günümüzde eklem sağlığını etkileyen birçok rahatsızlığın tedavisinde kullanılabilen bir yöntemdir. Bunların başında ise kireçlenme ve kıkırdak hasarlanmaları gelir. Kireçlenme, eklem kıkırdaklarında hasar meydana gelmesi sonucu kıkırdakların elastik özelliklerini yitirmesiyle oluşmaya başlar. Zamanla ağrı ve hareket kısıtlanması ile sonuçlanır.  Dizde sıvı kaybı ise diz ekleminin kolay ve ağrısız hareket etmesine yardımcı olan “sinoviyal sıvının” azalması ya da niteliğinin azalmasına sebep olur ve kireçlenmenin esasen sonucudur ve eklem hareketlerinin ağrılı olmasına sebep olur.

Enjeksiyon tedavisi, her iki durumda da kullanılabilir. Kireçlenme tedavisi için yapılan eklem içi enjeksiyonda amaç bölgenin kaygan yapısının korunması, sürtünmenin azaltılması, kıkırdak tamirine katkı sunulması  ve ağrı şikâyetlerinin minimuma indirilmesidir. Dizde sıvı kaybı tedavisi için uygulanan Hyaluronik asit enjeksiyonlarda sinoviyal sıvı kaybının neden olduğu olumsuz etkileri azaltmak ve diz ekleminin kaygan yapısını korumak amaçlanır.

Enjeksiyon Tedavisi Nasıl Yapılır?

Enjeksiyon tedavisi, eklemi kaygan tutacak ya da bölgedeki ağrıyı azaltacak niteliği olan ilaçların, doğrudan eklem içerisine verilmesi ile yapılır. Kireçlenme şikâyeti olan hastalarda;

  • Kalça
  • Diz
  • Boyun
  • Bel
  • Sırt
  • Dirsek
  • Omuz
  • Ayak bölgesine uygulama yapılabilir. Enjeksiyon tedavisinin yan etkileri genellikle çok şiddetli değildir. Yan etkiler genellikle geçicidir ve sağlık açısından ciddi riskler barındırmaz.

Eklem İçi Enjeksiyonun Yan Etkileri Nelerdir?

Enjeksiyon tedavisinde görülen yan etkiler, hastanın cilt yapısına ve genel sağlık durumuna göre değişebilir. Nadir de olsa hastanın uygulama yapılan maddeye alerjisi olabilir. Bu nedenle uygulamanın mutlaka alanında uzman ve deneyimli bir doktor tarafından yapılması gerekebilir.

Tedavi, enjeksiyon yöntemi ile yapıldığı için bölgede hafif hassasiyet oluşması oldukça normaldir. Steril koşullarda, doğru yöntemle yapılan işlem sonrasında genellikle çok hafif şikâyetler olur ve yan etkiler birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçer.

  • Eklem içi enjeksiyon sonrası ağrı olması normal ve beklenen bir yan etkidir. Ağrıyı azaltmak için sıcak-soğuk uygulama yapılabilir.
  • Enjeksiyon bölgesinde hafif bir kızarıklık ve şişkinlik olabilir.
  • Bölgedeki ödem kısa süre içerisinde geçer. Eğer şikâyetler uzun süre devam ederse en kısa sürede uzmanınıza başvurmanız tavsiye edilir.

Enjeksiyon Tedavisi ile Kireçlenme Engellenebilir mi?

Kireçlenme, ilerleyici özelliğe sahip bir hastalıktır. Kıkırdaklardaki hasar başladıktan sonra bölgeyi tamamen onarmak ve yenilemek mümkün değildir. Bununla birlikte tedavide tercih edilen yöntemler sayesinde hastalığın hızlı ilerlemesini engellemek ve bölgedeki hasara bağlı semptomları minimuma indirmek mümkündür. Bu da hastanın günlük yaşam kalitesini yükseltmektedir. Enjeksiyon tedavisi de hastalığı tamamen tedavi edip ortadan kaldırmaz ancak bölgenin rahat hareket etmesini sağlayarak, ağrı şikâyetini önemli ölçüde azaltabilir. Özellikle yaşı ilerlemiş ve ileri derecede kireçlenmesi olan hastalarda, günlük hareketler esnasında hissedilen ağrıyı ciddi ölçüde azaltabilir.

Eklem İçi Enjeksiyonda Kullanılan Maddeler Nelerdir?

Tedavide kişinin şikâyetlerine ve ihtiyaçlarına göre farklı maddeler kullanılabilir. Günümüzde en çok tercih edilen maddelerin başında hyaluronik asit gelmektedir.

Hyaluronik Asit

Eklem içi enjeksiyon, hyaluronik asit ile sıkça uygulanır. Hyaluronik asit, vücudun kendi yapısında da bulunur. Hyaluronik asitin su tutucu özelliği ile sağladığı sıvı içerik, eklemlere kayganlık sağlar. Böylece hasar gören kıkırdakların ya da azalan diz sıvısının neden olduğu sürtünme ciddi ölçüde azalır.

Kortikosteroidler

Kortikosteroidler, lokal enflamasyonun azalmasına yardımcı olan ve ağrı şikâyetini azaltan ilaçlardır. Bu özellikleri ile kireçlenme tedavisinde önemli bir yere sahip olup  ağrı ve tutukluk şikâyetini azaltmak için ekleme bu ilaçlardan enjekte edilebilir. Kortikosteroid enjeksiyonunun ne süre ile, ne dozda yapılacağına uzman bir doktor aracılığı ile karar verilir. Kontrollü bir şekilde yapıldığında etkisi kısa süre içerisinde kendisini gösterir. Bununla birlikte kireçlenmenin kalıcı tedavisini sağlamazlar. Sadece rahatsızlığa bağlı şikâyetlerin geçici de olsa hafiflemesine yardımcı olarak, hastanın yaşam kalitesinin artırılmasında etkili olurlar.

Yazar Hakkında

Prof. Dr. Ümit DİNÇER
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Fizik tedavi ve Rehabilitasyon alanında uzman olan sayın Dinçer, 1970 yılında Kayseri’de doğmuştur. İyi derecede İngilizce bilen Prof. Dr. Ümit Dinçer, osteaoartrit alanında önde gelen uzmanlardan birisidir.