Kireçlenme(osteoartrit), dünyada en çok görülen artrit tipidir. Özellikle ilerleyen yaşla birlikte görülme riski de artar. Zaman içerisinde kıkırdak yapısı giderek daha hassas hâle gelir. Hem kemiklerin yıpranması hem de bölgedeki kas dokusunun zayıflaması, kıkırdağın daha kolay hasar görmesine neden olur. Yaş, hastalığa neden olan başlıca etmen olmasına rağmen, farklı faktörlerin etkisiyle de eklem yapısının erken bozulması söz konusu olabilir. Bu faktörlerin başında ise aşırı kilo ve obezite gelmektedir. Birçok çalışma obezitenin osteoartrit riskini 3 – 10 kat artırdığını ve alınan her 5 kilonun, osteoartrit ortaya çıkma riskini %35 yükselttiğini göstermektedir.

Obezite-osteoartrit ilişkisinin temel nedeni; eklemlere aşırı yük binmesidir. Eklemler, hareket sırasında vücudun tüm ağırlığını taşır. Kilo artışı, eklemde daha büyük kuvvet oluşturur ve kıkırdak dokusunun dejenere olmasına, zaman içerisinde de  işlev kaybına  neden olur. Bundan en çok etkilenen bölge ise diz eklemidir. Bu eklem, vücuttaki yükü taşımada büyük rol oynadığı için obeziteden en çok etkilenen bölgedir.

Aşırı kilo, sadece bölgedeki deformasyona zemin hazırlamakla kalmaz, aynı zamanda hastalığa bağlı semptomların da şiddetlenmesine neden olabilir. Artan vücut kitle indeksi (VKİ), intraoperatif ve postoperatif komplikasyonların ortaya çıkma ihtimalini artırır. Protez uygulaması yapılan hastalarda implant yetmezliği ve revizyon cerrahisi ihtiyacı doğması da zayıf hastalara göre daha yüksek bir olasılıktır.

Diz ile birlikte kalça bölgesinde görülen kireçlenmede de kilonun önemli bir etmen olduğu bilinmektedir. Zira kalça eklemi de vücudun ağırlık taşıyan, önemli eklemlerinden biridir.

Kireçlenme ve obezite arasındaki bir diğer ilişki de yağ dokusundan salınan emzinlerin etkisi yönünden incelenebilir. Vücutta biriken aşırı yağ nedeniyle salgılanan enzimler, eklem bölgesini etkileyerek kıkırdak harabiyetinin hem daha hızlı hem de daha erken dönemde olmasına neden olabilir.

Kireçlenme, 40 yaş sonrası başlayan genellikle 65 yaş ve üzeri hastalarda görülen bir rahatsızlıktır. Bununla birlikte zaman içerisinde oluşmuş, mikro eklem travmaları, kişinin cinsiyeti, tercih edilen meslek gibi diğer etmenler de hastalığın ortaya çıkmasında rol oynar. Aşırı kilo ve obezite de bunların arasında kabul edilir. Obezitenin kireçlenme üzerindeki olumsuz etkilerinden biri de hastalığın daha erken yaşlarda başlamasına neden olmasıdır. Bu noktada vücut kitle indeksi (VKİ) değerleri oldukça önemlidir. Özellikle VKİ değeri 35 ve üzerinde olan kişilerde, genç yaşta kireçlenme görülebilmektedir.

Kireçlenme, dejeneratif ve ilerleyici bir rahatsızlık olup kıkırdaklarda başlayan hasar, zaman içerisinde artar ve kemik yüzeyleri de dejenere olmaya başlar. Dolayısıyla tedavi yaklaşımında da öncelik önleyici ve koruyucu tedavilerde olmalıdır. Hastalığın başlangıç evrelerinde kıkırdak dokusunun korunmasına ve eklem yapısında bozulmasının engellenmesine yoğunlaşılmalıdır.

Bu süreçte medikal ilaçlar, fizik tedavi uygulamaları ve hastanın yaşam tarzında yapacağı değişiklikler önemlidir. Kişinin kendi kendine uygulayabileceği, kas performansını destekleyici hafif egzersizlerle eklem etrafındaki kütlesinin güçlendirilmesi önemlidir. Kıkırdak dokusunu korumanın en etkili yollarından biri ise, eğer varsa, fazla kiloların verilmesidir. Obez kişilerde, kilo vermek tedavinin önemli bir parçasıdır ve sağlıklı bir şekilde bu hedefe ulaşıldığında eklemdeki deformasyonu yavaşlatmak mümkündür.

Risk grubunda kabul edilen kişiler, ideal kilosunu koruyarak hastalığa karşı etkili bir önlem alabilirler. Bununla birlikte kıkırdak hasarı oluşmaya başladığında kilo vermek, tek başına hastalığın ortadan kalkmasını sağlamayacaktır. Bu nedenle hem kilo kontrolü sağlamak hem de doktorunuzun sizin ihtiyaçlarınıza uygun yaptığı tedavi planına eksiksiz bir şekilde uymak oldukça önemlidir.